W ubiegłą niedzielę – 15 listopada w budynku Centrum Obsługi Turystów zlokalizowanym na parkingu przy ul. Męczeństwa Narodów 14 w miejscowości Brzezinka, odbyło się uroczyste otwarcie wystawy pt. „IG Farben Werk Auschwitz”,  której autorem scenariusza i realizatorem całej ekspozycji jest Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau.

Wystawa składa się z kilku paneli tematycznych, tj.: KL Auschwitz III Monowitz "Buna" /  IG Farben Werk Auschwitz / Obozy powstałe przy IG Farben / IG Farben – medycyna  /  IG Farben – chemia /  IG Farben – reklama / IG Farben Werk Auschwitz 1945 – czas po wyzwoleniu /, stanowiących spójne i kompleksowe przedstawienie powstania, historii, jak i funkcjonowania w okresie okupacyjnym fabryki IG Farben Werk Auschwitz, na terenie dzisiejszych Monowic.

Po wkroczeniu wojsk niemieckich i zajęciu Polski, dla firmy I.G. Farbenindustrie AG, największego koncernu chemicznego w przedwojennej Europie, otworzyły się nowe horyzonty. W listopadzie 1940 r. ten niemiecki koncern podjął decyzję o budowie nowego zakładu  produkującego benzynę i kauczuk syntetyczny. Spośród kilku rozpatrywanych lokalizacji wybrano  ostatecznie teren położony pomiędzy wschodnią częścią Oświęcimia a wsiami Dwory i Monowice. Decyzję tą uzasadniono korzystnymi warunkami geologicznymi, dostępnością do linii kolejowych, źródeł zaopatrzenia w wodę oraz złóż surowców. W połowie kwietnia 1941 r.  rozpoczęła się budowa zakładu, który oficjalnie nazwano IG Farben Werk Auschwitz.

Ekspozycję tworzą oryginalne artefakty (przedmioty, dokumenty) związane z funkcjonowaniem fabryki IG Farben Werk Auschwitz, jak również obozem KL Auschwitz III - Monowitz, Stalagiem VIII B dla jeńców brytyjskich i  pozostałymi obozami pracy przymusowej funkcjonującymi wokół  terenu  kombinatu.

Jednym z wyjątkowych eksponatów prezentowanych na wystawie jest oryginalny fragment baraku-umywalni z obozu KL Auschwitz III – Monowitz, wewnątrz  którego  zachowały się  oryginalne niemieckie napisy i hasła. Barak ten (umywalnię) opisuje  w swojej książce pt. "Czy to jest człowiek" sam sławny Primo Levi – pisarz, inżynier chemii i były więzień obozu KL Monowitz o numerze 174517, co potwierdza wyjątkowość tego obiektu. Do dziś z opisanych przez autora książki  napisów i rysunków  zachował się przykładowo napis So wirst du rein  na drewnianym  panelu ściany bocznej  baraku, który teraz  pokazujemy na naszej wystawie.

Wystawa dotyka również zagadnienia związanego z wywłaszczeniami oraz wysiedleniami miejscowej ludności, które były nieodzownym elementem towarzyszącym  budowie i rozwojowi kompleksu KL Auschwitz, a także powstaniem samej fabryki IG Farben w Oświęcimiu.

Władze Fundacji składają  podziękowania dla  Wójta Gminy Oświęcim Pana Alberta Bartosza za podjęcie z naszą Fundacją współpracy oraz okazane zaufanie.

Zapraszamy do obejrzenia naszej wystawy, która jest czynna codziennie w godzinach od 9:00 do 17:00 , wejście od tyłu budynku.

Fot. S. Siwiec