Oddalona od Oświęcimia o pięć kilometrów wieś Pławy. W marcu 1941 r. jej mieszkańców wysiedlono, a ich domy zostały przeznaczone do rozbiórki. Od kwietnia zaczęto przyprowadzać na teren wsi komando więźniów. Pracowali przy odwodnieniu pól i łąk. Od czerwca codziennie około 400 więźniów zajmowało się niwelowaniem terenu, budową dróg oraz odzyskiem materiałów budowlanych z rozbiórki gospodarstw wysiedlonych mieszkańców. W lutym 1942 r. zapadła decyzja  o utworzeniu we wsi gospodarstwa  specjalizującego się w hodowli bydła i koni. Podlegało jednemu z komand Auschwitz.

Do jego obsługi codziennie byli przyprowadzani więźniowie z Auschwitz i Birkenau. Dodatkowo wykonywali również prace odwadniające i melioracyjne. Liczba więźniów jest trudna do ustalenia. W gospodarstwie hodowano 80 koni, 100 krów, 300 gęsi i 35 świń.

Stały obóz dla mężczyzn w Pławach został utworzony krótko po Bożym Narodzeniu 1944 r., dla kobiet zaś 3 stycznia 1945 r.            W jednym baraku umieszczono 200 więźniów, głównie Polaków, a także Rosjan i kilku Żydów oraz 200 więźniarek (głównie Rosjanek, kilka Ukrainek i Polek oraz dwie niemieckie kapo). Barak posiadał okna, oświetlenie elektryczne i piec. Więźniowie spali pojedynczo na trzypiętrowych pryczach, na słomianych materacach i mieli do dyspozycji dwa koce. W baraku znajdowała się łaźnia i toaleta. W baraku  istniało ambulatorium udzielające pierwszej pomocy. Więźniów w cięższym stanie przewożono do         KL Auschwitz. Straż w obozie pełnili starsi żołnierze Wehrmachtu.

Podobnie jak w większości kompleksu KL Auschwitz więźniów budzono o szóstej rano, otrzymywali oni poranną „kawę”, następnie stawiali się na apelu prowadzonym w baraku jednocześnie dla kobiet i mężczyzn. Praca trwała do godziny osiemnastej z jedną przerwą w południe, wydawano wówczas zupę. Na kolację więźniowie otrzymywali rację chleba, margarynę oraz marmoladę, a czasami kiełbasę. Porcje żywieniowe były niewystarczające, dlatego więźniowie starali się zdobywać  pożywienie na terenie gospodarstwa. Warunki życia w podobozie Pławy były przez więźniów oceniane pozytywnie, głównie za sprawą możliwości „organizowania” dodatkowego jedzenia.

Do obowiązków więźniarek należało dojenie krów oraz utrzymanie w czystość obór i chlewni. Pozostałe kobiety sortowały               w piwnicach buraki pastewne, kartofle, czerwone buraczki i marchew. Więźniowie zajmowali się końmi oraz hodowlą ryb. Dodatkowo pracowali przy rozmaitych transportach pomiędzy KL Auschwitz a podobozem. Do KL Auschwitz regularnie transportowano mleko oraz ryby, do Pław zaś przywożono paszę dla zwierząt, środki spożywcze dla więźniów oraz odzież.

18 stycznia 1945 r. podjęto decyzję o ewakuacji obozu. Do wymarszu stawiło się 200 kobiet i 138 mężczyzn. Dwie kobiety będące w szpitalu i niezdolne do marszu zostały rozstrzelane. Więźniów poprowadzono do Wodzisławia Śląskiego, skąd kobiety trafiły do Gross-Rosen, a mężczyźni do Mauthausen-Gusen.

Bibliografia:

Auschwitz 1940 – 1945. Węzłowe zagadnienia z dziejów obozu. Tom 1 Założenie i organizacja obozu, pod red. W. Długoborskiego, F. Pipera, Oświęcim 1995.

Der Ort des Terrors. Geschichte der nationalsozialistischen Konzentrationslager, Band 5, pod red. W.Benz, B. Distel, München 2007.